In een wereld waarin technologie overal om ons heen is, krijgen ook jonge kinderen steeds vaker te maken met schermen en digitale middelen. Bij Wizzwizz vinden we het belangrijk om pedagogisch medewerkers te ondersteunen in het maken van bewuste keuzes. Want: hoe ga je verantwoord om met schermgebruik? En hoe help je kinderen al vanaf jonge leeftijd mediawijs te worden?
Wat is mediawijsheid?
Mediawijsheid betekent dat kinderen leren omgaan met media op een bewuste, kritische en actieve manier. Het draait niet alleen om hoeveel schermtijd ze hebben, maar vooral om hóé ze digitale middelen gebruiken, begrijpen en beleven.
Zelfs jonge kinderen kunnen al basisvaardigheden ontwikkelen, zoals samen filmpjes kijken en erover praten, eenvoudige educatieve apps gebruiken, of leren dat niet alles wat ze online zien ‘echt’ is. Vanuit Wizzwizz stimuleren we dat kinderen samen met volwassenen positieve en leerzame ervaringen opdoen.
Richtlijnen voor schermgebruik in de kinderopvang
1. Beperk schermtijd
Voor jonge kinderen (0-4 jaar) is langdurig schermgebruik niet wenselijk.
- Advies: maximaal 5 à 10 minuten per keer, hooguit 30 minuten totaal per dag.
- Concreet: Plan één of twee korte, begeleide schermmomenten per dag, bijvoorbeeld na het fruitmoment of na het buitenspelen.
- Tip: Gebruik een timer of zandloper om de schermtijd voor kinderen visueel te maken.
2. Kies geschikte content
Gebruik uitsluitend leeftijdsgebonden, educatieve apps en programma’s.
- Advies: controleer vooraf de inhoud en kies apps zonder reclame of snelle, drukke beelden.
- Concreet: Kies voor rustige digitale prentenboeken, interactieve muziekapps zoals "Bumba App" of "Nijntje" en leerzame filmpjes zoals "Sesamstraat".
- Tip: Maak een vaste, goedgekeurde mediabibliotheek voor de opvanggroep.
3. Begeleid het gebruik
Schermtijd is nooit een vervanging voor persoonlijke aandacht.
- Advies: een volwassene kijkt altijd mee en doet actief mee.
- Concreet: Stel vragen tijdens het kijken ("Wat denk je dat er nu gebeurt?"), benoem emoties ("Kijk, hij is blij!"), en leg moeilijke woorden uit.
- Tip: Ga naast het kind zitten en gebruik tablets niet als ‘achtergrondvulling’.
4. Creëer schermvrije momenten
Buiten spelen, knutselen, zingen en voorlezen blijven de belangrijkste activiteiten.
- Advies: plan schermmomenten bewust in, en laat ze nooit spontane activiteiten vervangen.
- Concreet: Hanteer duidelijke schermvrije tijden, zoals de ochtendblokken en tijdens eetmomenten.
- Tip: Hang een dagschema op waarin schermmomenten duidelijk te zien zijn.
5. Praat over wat je ziet
Maak schermtijd actief en leerzaam door samen te praten over de inhoud.
- Advies: stel open vragen na elk filmpje of spelletje.
- Concreet: Vraag bijvoorbeeld:
- "Wat gebeurde er met het konijntje?"
- "Wat vond jij leuk of spannend?"
- "Wat zouden wij doen als we daar waren?"
- Tip: Koppel het verhaal aan eigen ervaringen ("Weet je nog toen wij ook naar de speeltuin gingen?").
6. Stimuleer actief gebruik van digitale tools
Laat kinderen zelf iets maken of opnemen in plaats van alleen consumeren.
- Concreet: maak samen foto’s van een knutselwerkje, neem een liedje op dat ze zingen, of laat ze een digitale tekening maken.
7. Zorg voor een gezonde balans
- Advies: Voor elke 10 minuten schermgebruik, minstens 30 minuten beweging of creatief spel.
- Tip: Gebruik media als inspiratiebron: na een filmpje over dieren, buiten spelen en dieren zoeken!
Digitale tools: méér dan alleen schermen
Mediawijsheid gaat niet alleen over tablets en filmpjes. Ook andere digitale tools kunnen kinderen spelenderwijs ondersteunen:
- Geluid opnemen en terugluisteren: stimuleert taalontwikkeling
- Samen foto's maken: laat kinderen hun wereld vastleggen door hun eigen ogen
- Digitale tekenprogramma’s: bieden nieuwe creatieve mogelijkheden
.jpg)